Ramowe plany nauczania do konsultacji

- Zasadniczą zmianą w stosunku do dotychczas obowiązujących ramowych planów nauczania w szkołach publicznych jest ich sama konstrukcja. Dotychczasowe ramowe plany nauczania określały minimalny wymiar godzin na danym etapie edukacyjnym przeznaczonych na realizację poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć z wychowawcą. Proponowane w projekcie rozporządzenia ramowe plany nauczania określają tygodniową liczbę godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych i zajęć z wychowawcą w poszczególnych klasach danego typu szkoły. Tak skonstruowane ramowe plany nauczania nie wymagają od dyrektorów szkół określania szkolnych planów nauczania. Na podstawie ramowego planu nauczania dyrektor opracuje tygodniowy (semestralny) rozkład zajęć - informuje MEN.

Konsekwencją reformy strukturalnej systemu edukacji jest wprowadzenie do 8-letniej szkoły podstawowej nowych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, a mianowicie: geografii, biologii, chemii i fizyki. Te nowe zajęcia będą wprowadzane stopniowo, począwszy od klasy piątej, uwzględniając dotychczasowe umiejętności i wiadomości uczniów oraz ich możliwości. Od klasy siódmej uczniowie będą mieli naukę drugiego języka obcego.

Szkoła ma stwarzać uczniom warunki do nabywania wiedzy i umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów z wykorzystaniem metod i technik wywodzących się z informatyki. Mowa jest tu szczególnie o logicznym i algorytmicznym myśleniu, programowaniu, posługiwaniu się aplikacjami komputerowymi, wyszukiwaniu i wykorzystywaniu informacji z różnych źródeł, posługiwaniu się komputerem i podstawowymi urządzeniami cyfrowymi oraz stosowaniem tych umiejętności na zajęciach z różnych przedmiotów. Dlatego, nowe ramowe plany nauczania, wskazują zwiększoną liczbę godzin informatyki od klasy IV szkoły podstawowej do czasu ukończenia szkoły ponadpodstawowej (licea, technika, branżowe szkoły) z 210 do 280 godzin lekcyjnych. Niezależnie od tego, w klasach I-III szkoły podstawowej, kwestie informatyczne obecne są w podstawie programowej w ramach edukacji informatycznej (w każdej z klas nauczania początkowego).

Ramowy plan nauczania w szkołach zawodowych

W miejsce 3-letnich zasadniczych szkół zawodowych organizowane będą 3-letnie branżowe szkoły I stopnia – w latach 2017/2018, 2018/2019 i 2019/2020 dla absolwentów gimnazjum, od roku 2019/20120 i w kolejnych latach szkolnych dla absolwentów 8-letnich szkół podstawowych – stąd dwie wersje ramowych planów nauczania. Wprowadzenie ramowego planu nauczania dla branżowej szkoły I stopnia, branżowej szkoły II stopnia oraz 5-letniego technikum jest konieczne ze względu na wprowadzenie tych typów szkół do przepisów prawa oświatowego.

Trzyletnia branżowa szkoła I stopnia będzie funkcjonowała od 1 września 2017 r. dla absolwentów gimnazjum, natomiast od 2019 roku również dla absolwentów ośmioletniej szkoły podstawowej.

Nowe ramowe plany nauczania zaczną obowiązywać w:

• branżowej szkole I stopnia oraz szkole policealnej od 1 września 2017 r.,
• w pięcioletnim technikum od 1 września 2019 r.,
• w branżowej szkole II stopnia od 1 września 2020 r.

Ramowy plan nauczania, dla branżowej szkoły I stopnia, określa tygodniowy wymiar godzin w każdej klasie przeznaczonych na realizację poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w tym na realizację kształcenia zawodowego teoretycznego i praktycznego oraz zajęć z wychowawcą.

W ramowym planie nauczania dla branżowej szkoły I stopnia został określony minimalny wymiar godzin zajęć z zakresu doradztwa zawodowego (minimum 10 godzin w trzyletnim okresie nauczania). W roku szkolnym 2017/2018 zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane na podstawie programu przygotowanego przez nauczyciela realizującego te zajęcia i dopuszczonego do użytku przez dyrektora szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, który zawiera treści dotyczące informacji o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach uzyskania kwalifikacji zgodnych z potrzebami rynku pracy i predyspozycjami zawodowymi (art. 292 ustawy z dnia 14 grudnia 216 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60).

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego realizowanego w kolejnych latach zostaną określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej wydanym na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo oświatowe. Ramowy plan nauczania dla branżowej szkoły II stopnia określa tygodniowy wymiar godzin w każdej klasie przeznaczonych na realizację poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w tym na realizację kształcenia zawodowego teoretycznego i praktycznego oraz zajęć z wychowawcą.

Dyrektor branżowej szkoły II stopnia będzie ustalał klasę, w której realizowane będą praktyki zawodowe w wymiarze określonym w podstawie programowej kształcenia w zawodach, przy czym będzie mógł rozłożyć przebieg praktyk zawodowych w czasie. Dotychczasowe oddziały przysposabiające do pracy organizowane w gimnazjach zostaną zastąpione oddziałami przysposabiającymi do pracy organizowanymi w klasach VII i VIII ośmioletniej szkoły podstawowej.

Proponowane są również zmiany nazw obowiązkowych zajęć edukacyjnych w ośmioletniej szkole podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz trzyletniej szkole specjalnej przysposabiającej do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Ponadto, w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów, w projekcie proponuje się zmiany będące konsekwencją zmian wprowadzonych przepisami ustawy – Prawo oświatowe oraz zmiany o charakterze porządkującym, m.in. funkcjonujące dotychczas określenie „upośledzenie umysłowe” zastąpiono określeniem „niepełnosprawność intelektualna”.

W projektowanych przepisach zachowano dotychczasowe rozwiązania umożliwiające przedłużanie oraz skracanie okresu nauki uczniom niepełnosprawnym, niedostosowanym społecznie i zagrożonym niedostosowaniem społecznym w nowych typach szkół.

Godziny do dyspozycji dyrektora

W projekcie wskazano, że godziny do dyspozycji dyrektora szkoły, mogą być przeznaczone na zajęcia uwzględniające potrzeby, zainteresowania i uzdolnienia uczniów, w szczególności zajęcia związane z kształtowaniem aktywności i kreatywności uczniów i zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a w przypadku:

• szkół prowadzących kształcenie zawodowe – również na zajęcia związane z kształtowaniem kompetencji zawodowych,
• liceum ogólnokształcącego dla dorosłych – również na realizację przedmiotów w zakresie rozszerzonym.

Dookreślono również, iż organ prowadzący szkołę, na wniosek dyrektora szkoły, może przyznać nie więcej niż 3 godziny tygodniowo dla każdego oddziału (grupy międzyoddziałowej lub grupy międzyklasowej) w danym roku szkolnym. W przypadku szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich – od 6 do 12 godzin, nie tylko – jak dotychczas – na okresowe lub roczne zwiększenie liczby godzin wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, realizację dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz realizację zajęć z języka migowego, ale również na realizację zajęć z geografii państwa, z którego obszarem kulturowym utożsamia się mniejszość narodowa.

Licea ogólnokształcące i technika

W liceach ogólnokształcących i technikach (III etap kształcenia) zostanie zwiększony tygodniowy wymiar godzin historii (z 2 do 8) oraz geografii, biologii, chemii i fizyki (z 1 do 4) realizowanych w zakresie podstawowym. W związku z tym, uczniowie nie będą mieli obowiązku nauki jednego z dotychczasowych przedmiotów uzupełniających (przyroda lub historia i społeczeństwo) realizowanych w wymiarze 4 godzin tygodniowo.

W liceum ogólnokształcącym dla młodzieży uczniowie będą mogli wybrać 3 przedmioty realizowane w zakresie rozszerzonym. W technikum i w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych uczniowie i słuchacze wybierać będą 2 przedmioty realizowane w zakresie rozszerzonym. Nie ulega zmianie wymiar godzin (8 godzin) przeznaczonych na realizację w zakresie rozszerzonym następujących przedmiotów: język polski, historia muzyki, historia sztuki, język łaciński i kultura antyczna oraz filozofia. Natomiast geografia, biologia, chemia i fizyka, w związku ze zwiększonym wymiarem godzin przeznaczonych na zakres podstawowy, zostaną włączone do grupy przedmiotów realizowanych w zakresie rozszerzonym w wymiarze 6 godzin (język obcy nowożytny, wiedza o społeczeństwie, matematyka oraz informatyka).

Dyrektor liceum ogólnokształcącego i technikum będzie ustalał dwa przedmioty spośród przedmiotów: filozofia, plastyka i muzyka, które będą realizowane obowiązkowo przez uczniów w pierwszej klasie. Wprowadzenie takiej możliwości to odpowiedź przede wszystkim na postulaty środowisk akademickich i artystycznych.

W liceach ogólnokształcących z oddziałami dwujęzycznymi i w technikach z oddziałami dwujęzycznymi, za zgodą organu prowadzącego, będzie mogło być prowadzone kształcenie w klasie wstępnej o rocznym okresie nauczania. Jest to spełnienie postulatów, zwłaszcza liceów ogólnokształcących z oddziałami dwujęzycznymi, w których drugim językiem nauczania jest tzw. język „niszowy” – język rzadziej wybierany i mniej „dostępny” niż język angielski (załącznik nr 6).

W projekcie rozporządzenia zachowano dotychczasowe regulacje dotyczące m. in. minimalnego wymiaru godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych.

• Nie ulegną zmianom zasady podziału na grupy na niektórych przedmiotach realizowanych w:
• klasach IV-VIII szkoły podstawowej,
• branżowej szkole I i II stopnia,
• liceum ogólnokształcącym i technikum (§ 7 projektu rozporządzenia).

Dodatkowo przewiduje się, po uzyskaniu zgody organu prowadzącego szkołę, możliwość podziału na grupy liczące mniej niż 26 uczniów na zajęciach wychowania fizycznego.

Źródło: Departament Informacji i Promocji Ministerstwa Edukacji Narodowej

Fot.: www.flickr.com