PiS chce przejąć kontrolę nad samorządami

Po wejściu ustawy w życie wygasną mandaty prezesów i składów kolegiów wszystkich szesnastu izb. Wybór nowych prezesów będzie należał do premiera i ministra spraw wewnętrznych. Kolegialne składy orzekające, które będą oceniać legalność i zasadność działań podejmowanych przez samorządy, zostaną wyłonione przez nowych szefów izb. W skrajnych przypadkach RIO będzie mogła odwołać wójta, burmistrza, prezydenta lub zarząd województwa.

Izby zajmują się przeprowadzaniem kontroli finansów samorządów. W tej chwili o składzie kolegium poszczególnych izb decydował premier wspólnie z sejmikami wojewódzkimi. Projekt zmiany ustawy o izbach, którym wkrótce ponownie trafi pod obrady Sejmu zakłada, że członkowie RIO, łącznie z prezesem, będą powoływani bez udziału samorządów. Koncepcja PiS została uchwalona przez Sejm i niewykluczone, że wkrótce wejdzie w życie.

Projekt zakłada przede wszystkim zwiększenie kompetencji RIO, która miałaby nie tylko sprawdzać legalność działań samorządów, ale też weryfikować ich rzetelność i gospodarność. Zdaniem wielu ekspertów może mieć to niebezpieczne skutki. Decyzje samorządów mogłyby bowiem zostać zakwestionowane nawet w sytuacji, gdy nic by na to nie wskazywało, a to stwarzałoby ogromny chaos w funkcjonowaniu lokalnych samorządów. Wstęp do tego co być może czeka nas w przyszłości obserwowaliśmy już w maju, po skierowaniu na ręce prezydenta Andrzeja Kotali wystąpienia pokontrolnego izby.

Uwagi RIO dotyczyły m.in. tak zwanych dodatków specjalnych, które przyznawane są w naszym mieście od wielu lat i nigdy wcześniej nie wzbudziły obaw kontrolerów. - Zakwestionowany przez RIO dodatek specjalny związany jest z zadaniami gminy na prawach powiatu. Dodatek przyznawany jest od lat 90. i nigdy wcześniej nie został zakwestionowany przez RIO. Uwag nie wnosił także NIK, która sprawdzała finanse gminy w 2008, 2012 i 2013 roku – mówi Karolina Skórka, rzecznik chorzowskiego urzędu miasta.

W piśmie znalazło się żądanie zwrotu środków do budżetu miasta przez osoby którym je przekazano lub wyegzekwowanie wpłat od osób odpowiedzialnych za ich przyznanie. - Żadna z dotychczasowy kontroli nie podważała zasadności i wysokości dodatku. Co więcej, jest on przyznawany w większości gmin w Polsce. Urząd miasta nie zgadza się z zarzutem formułowanym przez RIO – dodaje Karolina Skórka.

Przedstawiciele miasta już kilka tygodni temu zapowiadali wniesienie odwołania do tej części raportu. Podczas ostatniej sesji rady miasta prezydent Andrzej Kotala potwierdził, że takie kroki zostały już podjęte. Czy propozycja zmian PiS wejdzie w życie i jakie tak naprawdę będą jej konsekwencje? O tym prawdopodobnie przekonamy się już wkrótce. Oby zmiany proponowane przez rząd nie okazały się "zamachem" na lokalne samorządy.

Nowelizacja ustawy została przyjęta przez Sejm w czerwcu. Za jej uchwaleniem głosowało 253 posłów, 189 było przeciw, a jeden wstrzymał się od głosu. Teraz wszystko zależy od prezydenta Andrzeja Dudy.

Fot.: Flickr.com